کوخرد

Posted On جولای 3, 2007

* روستای کوخِرد در دهستان کوخرد واقع در بخش کوخرد در شهرستان بستک بندر لنگه در غرب استان هرمزگان در جنوب ایران قرار دارد.

بندر لنگه بزرگ‌ترین بندر در بخش غربی این استان است و کوخرد در پسکرانه‌های این بندر قرار گرفته‌است. نام روستای کوخرد در زمان پیش از اسلام سیبه بوده‌است.

* محدودهٔ روستای کوخرد: از شمال کوه ناخ، از جنوب رودخانه مهران و کوه خآب، از مغرب هرنگ واز سمت مشرق به روستای چالهٔ کوخرد محدود می‌گردد.

* وجه تسمیه: همانطور که معلوم است ساکنان اولیه کوخرد زرتشتی بوده‏اند و قدمت کوخرد به پنج هزار سال قبل از ظهور اسلام می‌رسد{مدرک} و بنا به گفته ریش سفیدان محل نام قدیم کوخرد سیبه بوده‌است و حاکمان این محل مناطق بسیاری را زیر نظر داشته‌اند به طوری که خرما و محصولات کشاورزی را از بستک و روستاهای اطراف آن که تحت تصرف آنها بوده به سیبه «کوخرد» انتقال داده می‌‏شده‌است. مردم سیبه پس از ورود دین اسلام در عهد خلیفه دوم عمربن خطاب مسلمان می‌‏شوند و نام سیبه را به «کُویِ خِرَد» تغییر می‌‏دهند که به معنای دیار عاقلان و دانایان و خردمندان و هوشیاران است که در اثر کثرت استعمال و با گذشت زمان به کوخرد تبدیل می‌‏شود.

* روستای کوخرد که تاریخ گذشته آن به دوره قبل از اسلام بر می‌گردد بدین صورت در زبان عامیان وجود دارد که مردمانی در شهر بزرگی بنام «شهرسیبه» زندگی می‌کردن که این مردمان بر اثر سیلی عظیم که از آبراه‌های کوه‌های شمال آن کوه ناخ بوجود آمده از بین رفته‌اند و تعدادی باقی مانده‌اند که بنای روستای جدید کوخرد را نهادند.

== جغرافیای بخش کوخرد ==

روستای کوخرد در طول جعرافیایی ۵۴٫۲۹۲۶ شرقی و عرض جغرافیایی ۲۷٫۰۵۱۲ شمالی واقع شده‌است. بخش کوخرد به مرکزیت روستای کوخرد متشکل از دهستان‌های کوخرد و هرنگ می‌باشد. در پیرامون بستک چند روستای بزرگ کهنسال و اصیل وجود دارد که کوخرد یکی از آنهاست.

== جمعیت ==

جمعیت بخش کوخرد طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵، برابر با ۶۵۲۳ نفر بوده‌است .

== پیرامون کوخرد ==

در پیرامون کوخرد تخته سنگهای شگرفی وجود دارد که از زمین بیرون زده‌اند. یکی از آن سنگ‌ها به نام «سنگ نازبُن» که شکلی عجیب و دیدنی دارد در جایی به نام «تال مد اودلی» (تال محمد عبدلی) قرار دارد. کانال آبراه ترنه کوخرد هرمزگان کانالی به نام ترنه نیز در این آبادی وجود دارد که تنها ابتکار مردمان آن زمان بوده و با معمارﻯ خاص خود و مصالح سنگ و ساروج، باعث هدایت و انتقال آب شیرین قنات به آن سوﻯ رودخانه شور مهران می‌شده‌است. آرامگاه چند تن از بزرگان علم و شریعت نیز در بدو ورود به آبادﻯ قرار دارد که با معمارﻯ سنّتی خود نشان از قدمت دیرینه این دیار دارد.

در اطراف کوخرد بیمارستانی با معماری جالب بومی قرار دارد به نام «بیمارستان رازی کوخرد».

== مخابرات کوخرد ==

منطقه بستک و کوخرد از نظر درصد نفوذ تلفن ثابت و همراه در وضعیت مناسبی قرار دارند. هم اکنون تعداد ۹ مرکز تقویت امواج برای تلفن همراه در شهرستان بستک وجود دارد که عبارت‌اند از: بستک، جناح، کوخرد، کوهیج، هنگویه، چاه بنارد، دهتل، فتویه و ارتفاعات کوه انوه.

به گفته کارشناسان شرکت مخابرات ایران، با توجه به قرار گرفتن دکل موبایل کوخرد نسبت به رادار کوه جناح، مرکز موبایل کوخرد بهترین گیرندگی را در بین مراکز موجود دارا است. هم اکنون امکان ارتباط هم‌زمان تعداد ۶۰ خط ورودی و ۶۰ خط خروجی در این مرکز وجود دارد که تا چند سال آینده کفاف مردم بخش کوخرد و روستاهای تابعه را می‌دهد. امواج این مرکز از طرف شمال تا کوه ناخ و از طرف جنوب نیز تا «کوه زیر» به خوبی وجود دارد. به گفته استفاده کنندگان از این سرویس، در بالای کوه معروف به کوه لاور از طرف مشرق نیز این امواج قابل دریافت هستند.

== بزرگان کوخرد ==

برخی از افراد معروف منطقه کوخرد عبارت‌اند از:

* حاجی جعفر پالاش (نخستین دکتر داروساز کوخرد) _ جعفر فرزند محمد (۱۳۴۱ – ۱۴۱۱) فردی سرشناس و مؤثر در زمینه وارد ساختن درمان و پزشکی مدرن به مناطق شهرستان بستک و بخش‌هایی از هرمزگان و همچنین شرق عربستان و امارت شارجه بوده‌است.

وی نخستین دکتر داروساز روستای کوخرد در بخش کوخرد شهرستان بستک استان هرمزگان ایران بود. نام کامل وی: (حاجی جعفر بن محمد بن جعفر بن محمد بن حاجی جعفر گپ بن محمد بن احمد آل جعفر).حاجی جعفر به سال ۱۳۴۱ هجری قمری در امارت شارجه یکی امارات هفت‌گانهٔ (امارات متحده عربی) دیده به جهان گشودند، تحصیلات علمی خود را در زادگاه خود، وزیر نظر دکتر ویلیام ادامه می‌دهند وبعد از سه سال تحصیل زبان انگلیسی خود را به پایان می‌رسانند، وبه مدرک دکتر داروساز نایل می‌گردند. وی در سال ۱۴۱۱ هجری قمری برابر با ماه اکتبر ۱۹۹۰ میلادی در سّن ۷۰ سالگی در کوخرد فوت کردند.

* حاج محمد صالح مباشر (کدخدای قدیم کوخرد)
* ملا محمد علی کوخردی (عالم کوخرد)
* سید محمد قتالی (قاضی کوخرد)
* حاج ملا محمد شریف شاکر (عالم کوخرد)
* شیخ ملا مصطفی العالم (عالم کوخرد)
* ملای أربابی (شاعر کوخرد)
* جلودار مهران (سردار چریک‌ها) می‌گویند «جلودار مهران» که رودخانه و محل به نام او به یادگار مانده‌است، درمحل پاسگاه ژاندارمری مِهران کنونی از توابع بخش کوخرد شهرستان بستک استقرار داشته‌است و به تدریج کاروانها (قافله‌ها) اطرافش جمع می‌شدند. جلودار مهران سردار چریکها بود که از کاروانها (قافله‌ها) در برابر دزدان حمایت می‌کرد، چون قدیمیها می‌گویند که تهیه مایحتاج زندگی به وسیله قافلهٔ ألاغ و قاطر و شتر بوده و برای اینکه از ناامنی بین‌راه مصون باشند قافلهٔ بزرگی به صورت دسته جمعی حرکت می‌کردند، و با گروه زیادی از افراد مسلح از طریق بندر عباس به یزد مسافرت می‌نمودند تابستان حرکت می‌کردند و زمستان برمی‌گشتند. خشکبار وانواع پارچه‌ها و پرده‌های یزدی می‌آوردند و از اینجا هم خرما، بادام کوهی و مواد غذائی و عبای گوده‌ای همراه می‌بردند.

== طبیعت کوخرد ==

== پانویس ==

== روستاها ==

روستاهای دهستان کوخرد:

== جستارهای وابسته ==

* آرامگاه علماء کوخرد
* کشت جو و گندم در کوخرد
* جانوران منطقه کوخرد

== منابع ==

* محمدیان، کوخری، محمد، “ (به یاد کوخرد) “، ج۱. ج۲. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.
* محمدیان، کوخردی، محمد، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
* دکتر: رحمه، عبدالله، بن عبدالرحمن، “ (الامارات فی ذاکره ابنائها) “، ج۳. سال انتشار ۱۹۹۰ میلادی به (عربی).
* سلامی، بستکی، احمد. (بستک در گذرگاه تاریخ) جلد دوم چاپ اول، ۱۳۷۲ خورشیدی.
* عباسی، قلی، مصطفی، «بستک وجهانگیریه»، چاپ اول، تهران: ناشر: شرکت انتشارات جهان معاصر، سال ۱۳۷۲ خورشیدی.
* بنی عباسیان، بستکی، محمد اعظم، «تاریخ جهانگیریه» چاپ تهران، سال ۱۳۳۹ خورشیدی.
* نشریه فرهنگ کوخرد، شماره پنجم، سال سوم، فروردین ۱۳۸۸ خورشیدی.
* محمدیان، کوخردی، محمد، (مشایخ مدنی) ، چاپ دوم، دبی: سال انتشار ۲۰۰۲ میلادی.
* محمدیان، کوخردی، محمد، (پَرندگان کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، : سال انتشار ۲۰۰۹ میلادی.
* حبیبی، احمد. (دُّر دری در کناره‌های خلیج فارس) ناشر همسایه قم، انتشار سال ۱۳۷۵ خورشیدی.
* مهندس: موحد، جمیل. (بستک و خلیج فارس) چاپ اول، تهران: سال انتشار ۱۳۴۳ خورشیدی.
* بالود، محمد. (فرهنگ عامه در منطقه بستک) ناشر همسایه، چاپ زیتون، انتشار سال ۱۳۸۴ خورشیدی.
* الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَه اِسلامِیهَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعه الثالثه، دبی: سنه ۱۹۹۷ للمیلاد.
* بختیاری، سعید، ، «اتواطلس ایران» ، “ مؤسسه جغرافیایی وکارتگرافی گیتاشناسی، بهار ۱۳۸۴ خورشیدی.
* دکتر:القاسمی، سلطان، بن محمد، «(سرد الذّاتْ)» ، . المؤسسه العربیه للدراسات والنشر ۲۰۰۹ میلادی.
* Peter Jackson and Lawrence Lockhart (Ed) (۱۹۸۶), Vol. ۶th, The Cambridge History of Iran: Cambridge University Press
* القاسمی، کامله، بنت شیخ عبدالله، (تاریخ لنجه) مکتبه دبی للتوزیع، الامارات: الطبعه الثانیه عام ۱۹۹۳ للمیلاد

* وب‌گاه کوخرد
* تقسیمات استانی استان هرمزگان
* کوخرد در لغتنامه دهخدا

کوخرد

About The Author

admin

Add a Comment