واج‌شناسی
واج‌شناسی یکی از زیرشاخه‌های زبان‌شناسی است که به بررسی نظام آوایی زبان می‌پردازد و جایگاه عناصر آوایی زنجیری و زبرزنجیری را در نظام زبان مشخص می‌کند. در این حوزه، مسائلی مانند آوا، واج، واج‌گونه، گام یا پایه، هجا، کلمه واجی، تکیه، آهنگ، رکن و وزن شعر مورد بررسی قرار می‌گیرند.
==واج‌ها==
در دانش زبان‌شناسی به دو آوا که جانشین کردن یکی با دیگری در معنی واژه تغییر بدهد واج می‌گویند. برای نمونه /پ/ و /ب/ در واژه‌هایی مانند “پاک” و “باک” باعث دگرگونی معنایی می‌شوند. در اینجا /پ/ و /ب/ را واحدهای صوتی تمایزبخش یا بعبارتی واج می‌گویند. دو آوا که در یک زبان خاصیت تمایز بخشیدن دارند ممکن است در زبان دیگر این خاصیت را نداشته باشند. برای نمونه در زبان فارسی /v/ و /w/ یک واج به حساب می‌آیند ولی در زبان انگلیسی این‌طور نیست. بررسی عملکرد واج‌ها و تنظیم آنها در یک شبکه یا دستگاه، واج‌شناسی نام دارد.
==هجا==
هجاها بر اساس اصل توالی رسایی (Sonority Sequencing Principle) ایجاد می‌شوند. معمولاً یک واکه در مرکز هجا و چند همخوان در آغازه و پایانه هجا قرار می‌گیرند.
==رویکردهای مسلط در واج‌شناسی==
* واج‌شناسی خطی
* واج‌شناسی خودواحد
* نظریه بهینگی
==واج‌شناسان ایرانی==
* یدالله ثمره
* محمود بی‌جن‌خان
* امید طبیب‌زاده
* گلناز مدرسی قوامی
* عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا
* محرم اسلامی
== جستارهای وابسته ==
* آواشناسی
* واج‌شناسی و آواشناسی پارسی
* الفبای آوانگاری بین‌المللی
* زبان‌شناسی
* واج
==منابع==
* «واج‌شناسی: نظریه بهینگی»، محمود بی‌جن‌خان، تهران: انتشارات سمت، ۱۳۸۴
* «واج‌شناسی: رویکردهای قاعده‌بنیاد»، عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا، تهران: انتشارات سمت، ۱۳۸۵
* «واج‌شناسی: تحلیل نظام آهنگ زبان فارسی»، محرم اسلامی، تهران: انتشارات سمت، ۱۳۸۴
* «آواشناسی زبان فارسی»، یدالله ثمره، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۶۴
== پیوند به بیرون ==
* وب‌گاه زبان فارسی
About The Author
