هزارچرخ

هزارچرخ یا بوژی یا ارابه واگن نوعی تریلر دارای محورهای متناسب با میزان بار است و برای حمل بارهای بسیار سنگین به منظور کاهش فشار بار بر روی جاده، راه آهن و همچنین وسایل نقلیه بکار می‌رود.

کلمه بوژی در اصل یک کلمه فرانسوی است که در لغت به معنای محور می باشد. بوژی به سیستم حرکتی (ناقله) واگن گفته می‌شود و متشکل از قاب (تیرهای طولی وعرضی)، مجموعه فنربندی (تعلیق)، مجموعه چرخ ومحور، مجموعه ترمز و ادوات مربوطه می‌باشد. بوژی ضمن توزیع یکنواخت وزن واگن روی خط باعث سهولت در گردش واگن هنگام عبور از قوس، ایمنی سیر، سهولت در مبادله واگن بین راه آهنهای با عرض خط مختلف، افزایش ظرفیت بارگیری واگن در بار محوری ثابت می‌شود.

== * بوژی های جاده ای: ==

بوژی های جاده ای برای حمل بار های ۹۶ تن به بالا استفاده می شوند:

* ارتفاع از سطح زمین : ۱۲۰±۲۵ متر.
* تعداد چرخ در هر محور : ۸ چرخ.
* کشنده ها معمولا ۱۰ چرخ دارند، بجز خودرو های جدید MAN که ۱۲ چرخ دارند.

بسته به وزن محموله تعداد این محور ها می تواند کم یا زیاد شود. یعنی هرچه بار سنگین تر شود تعداد محور ها بیشتر می شود و طبیعتا تعداد کشنده های ان بیشتر خواهد بود.

بوژی ها بر خلاف ظاهر سخت و خشن و خشکی که دارند به راحتی توسط فشار روغن هیدرولیک بر روی انها اعمال کنترل می شود.

حمل بار توسط بوژی ها شرایط خواصی را می طلبد . از راه و جاده گرفته تا مسائل ترافیکی و تجارب رانندگان.

جالب است بدانید که حد اکثر سرعت یک بوژی و کشنده آن به همراه محموله چیزی کمتر از ۳۰ کیلومتر بر ساعت است. در بعضی مواقع کار به حدی حساس است که راننده بوژی مجبور می شود با ۵ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. حرکت یک بوژی مستلزم صورت گرفتن هماهنگی های خاص با پلیس راه کشور و سازمان راه داری و در بعضی مواقع وزارت نفت و نیرو است. بوژی ها فقط از ۶ صبح تا ۶ عصر مجاز به حرکت هستند و در شب و روز های تعطیل حق تردد در جاده ها را ندارند. این دستگاه ها همیشه باید با دو اسکورت در عقب و جلوی محموله حرکت کنند. در بسیاری از جاده های کشور و همچنین پل هایی که توانایی حمل وزن و بار آن را ندارند، شرکت های حمل و نقل خود موظفند راه های فرعی جهت عبور مجموعه بوژی و کشنده ها بسازند، که خود این امر هزینه های سر سام آوری را به دنبال دارد.

طبق تحقیقات صنعت بوژی جاده ای از سال ۱۹۶۸ میلادی (۱۳۴۷ شمسی) توسط چند شرکت ایرانی وارد ایران شده است. مسلما از آن زمان تا کنون هم طراحی بوژی ها تغییر کرده است و هم تناژ بارها و محموله ها بالا رفته است. از این رو می توان گفت بوژیرانی یک صنعت است.

== * بوژی های ریلی: ==

شرکت واگن پارس متولی اصلی تولید انواع بوژی در سیستم حمل و نقل ریلی کشور می باشد.

واژه هزارچرخ مصوبه فرهنگستان زبان فارسی است.

== منابع ==