نهاوند

نَهاوَند شهری است در غرب ایران. این شهر در جنوب شرقی استان همدان قرار گرفته و مرکز شهرستان نهاوند است. نهاوند از شهرهای تاریخی ایران است و نام آن به دفعات در منابع تاریخی ذکر شده‌است.این شهر پایتخت یزدگرد سوم شاه ایران بوده است که نامه تاریخی دعوت پیامبر به اسلام به وی در این شهر داده شده است.به هنگام حمله اعراب به ایران، آخرین نبرد سپاهیان ایران و اعراب در نهاوند اتفاق افتاد که در تاریخ بانام فتح الفتوح از آن ذکر شده است .

شهرستان نهاوند در گذشته و براساس قانون تقسیمات کشوری مصوب ۱۳۱۶ ه.ش یکی از بخشهای تابعه شهرستان ملایر در استان پنجم کشور بود که در سال ۱۳۲۶ ه.ش از ملایر منفک و به شهرستان ارتقاء یافت.

== نام نهاوند ==

بنابر پژوهش‌های پاره‌ای از زبانشناسان ایرانی، واژه نَهاوند به معنی شهر یا آبادی قرار گرفته در پیشِ رو است، زیرا «نَها» در زبان‌های ایرانی به معنی پیش و وند از فعل کهن «وندیدن» به معنی نهادن گرفته شده‌است. بنابراین نهاوند یعنی «نهاده در پیش رو». به همین صورت واژه دماوند که صورت اصلی و قدیمی‌تر آن دُمباوند و دُنباوند ضبط شده به معنی «قرارگرفته در پشت» است زیرا دُنب در زبانهای ایرانی به معنی دنباله و پشت است.به گفته برخی دیگر از صاحبنظران نهاوند کنونی همان <> بوده که به گفته آنان محل به گل نشستن کشتی حضرت نوح بوده است .

گویش مردم شهر نهاوند، نهاوندی و باقیمانده زبان‌های کهن ایران است که از گویش پهلوی برآمده است. نهاوند در زبان محلی با تلفظ ناوَن به کار می رود و به گفته برخی پژوهش گران تاریخ ایران به معنی شهر جلو یی و شهر دماوند به معنی شهر عقبی از سمت مغرب زمین می باشد و در برخی دیگر از کتابهااز نهاوند به معنی شهر ظرف سخن بمیان آمده ولی در نقشه های ایران قدیم و در زمان ساسانیان نهاوند را به صورت nihavand نوشته اند که در همسایگی شهر دیناور و مای و همدان قدیم بوده است. {مدرک}

== موقعیت جغرافیایی ==

نهاوند در موقعیت ۴۸ درجه و ۲۴ دقیقه طول شرقی و ۲۳ درجه و ۲۲ دقیقه عرض شمالی قرار دارد. اختلاف ساعت آن با تهران ۱۳ دقیقه و ۲۸ ثانیه می‌باشد. نهاوند از شمال به شهرهای تویسرکان و همدان و از شرق به ملایر، از غرب به کرمانشاه و از جنوب به استان لرستان محدود است. فاصله این شهر تا تهران از مسیر ملایر، اراک ۴۵۲ کیلومتر و از مسیر همدان ۴۹۶ کیلومتر است. فاصله نهاوند تا همدان ۱۰۰ کیلومتر، تا دو راهی کنگاور-کرمانشاه ۵۳ و از دوراهی تا کرمانشاه، ۷۷ کیلومتر می‌باشد. فاصله نهاوند تا کرمانشاه ۱۳۰ کیلومتر است.

=== وسعت ===

برآوردهای آماری وسعت شهر نهاوند را در سال ۶۵-۶۴، حدود ۰۲/۱۳ کیلومتر مربع نشان می‌دهد. همچنین وسعت دهستان علیا ۳۷۷ و دهستان سفلی ۴۵۲، سلگی ۱۸۲ و خزل ۶۴۶ کیلومتر مربع بوده که مجموع وسعت شهرستان حدود ۱۶۷۰ کیلومتر مربع می‌باشد.

بافت قدیمی شهر ابتدا در منطقه پاقلعه بوده، بعد به تدریج به دامنه‌های جنوبی و خاوری کشیده شده‌است. پس از احداث خیابان سراسری در سال ۱۳۱۵، به تدریج بافت کالبدی شهر از نظم و ترتیب بیشتری برخوردار و به آهستگی ترکیب عناصر و فضاهای زیستی آن به وضعیت متعارف شهری نزدیک‌تر شد.

از مجموعه سطح شهر، بیش از نیمی از آن به مسکن اختصاص یافته‌است، حدود ۳۰ درصد به معابر و بقیه زیر پوشش خدمات شهری و فضاهای خالی است. تراکم متوسط شهر در حال حاضر ۱۱۲ نفر در هکتار است.

=== جمعیت ===

بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵، شهر نهاوند ۸۸.۲۵۷نفر بوده‌است که پس از همدان و ملایر، سومین شهر بزرگ استان همدان به شمار می‌آید .

== ابنیه تاریخی ==

بندانگشتی|۲۶۰px|حمام حاج آقا تراب http://www.ariapedia.com/?p=1 Sun, 25 Sep 2011 20:27:36 +0000 AriaPedia
http://www.ariapedia.com/?p=1

http://www.ariapedia.com/?p=1 Sun, 25 Sep 2011 20:27:36 +0000 AriaPedia http://www.ariapedia.com/?p=1 http://www.ariapedia.com/?p=1 Sun, 25 Sep 2011 20:27:36 +0000 AriaPedia http://www.ariapedia.com/?p=1