جاینامهای ایرانی در ارمنستان
جاینامهای ایرانی در ارمنستان: منطقهای که هم اکنون کشور ارمنستان را در بر میگیرد زمانهای درازی جزئی از کشور ایران بودهاست و ازینرو شهرها و آبادیهای بسیاری در آنجا نامهای ایرانی داشتهاند. برخی از این نامها که با آنها در کتابهای گوناگون تاریخ ارمنستان برخورد میکنیم به قرار زیرند:
سرهنگ آباد، سردار آباد، میش خانه، کاروانسرا، پارسی، شهریار، شیرآباد، گنبد، دودانگه، جان خدا، خوش خبر، جان درویش، فرخ، آب سیاه (بابکی)، میرزاخان، کیاخرابه، ابراهیم آباد، گرگان، مراد آباد، زنگیان، تالش، بوزاوند، چهارباغ، دولت آباد، اشترک، لوشان، حسن آباد علی جان، پیرپالوده، صفی آباد، سما درویش، رحیم آباد، نازروان، آخوند آباد، بهبود، گوراوان، قمصر، جعفرآباد، بیبی تاق، جنت آباد، کُردعلی، آتش، سلیمان آباد، چهل، زنگزور، شفیع آباد، حسن جان، تاجر آباد، رود زنگی و غیره. در ارمنستان روستاها، کوهها و شهرهای زیادی را میبینیم که نام آنها با پسوندهای فارسی مانند -وان، -کَرد (کرت)، -کند، -آباد و غیره ساخته شدهاست. بیشتر این نامها در زمان شوروی و بعد، تغییر داده شده و بجای آنها نامهای ارمنی گذاشته شدهاست. برای نمونه روستای آلدره در مرز با ایران (دره سرخ: آل به احتمال زیاد همان آل فارسی به معنی سرخ است که در واژه آلاله (لاله سرخ) هم میبینیم) بتازگی به الوانک عوض شده، یا نو وادی به نرنادزور. برخی از آنها هم هنوز ماندهاند مانند:
کارچوان، هانکوان (هنگوان)، چکتنوان، نخجوان (در اران)، شیشکرت. از شهرهای بزرگ اطراف ایروان و غیره مثلآ شهر آرتاشات، در دورهای فتح آباد نام داشته یا نام یغگنادزور، کشیش کند بوده، رود بارکوشات، رود بازار نام داشته، واهاگنی، شاه علی بوده، سیسیان، سیسوان بوده و غیره. (در موزه شهر سیسیان یکرشته سنگنوشته قدیمی فارسی بر کتیبههایی به شکل گوسفند هست که در سیسوان پیدا شدهاست). برخی از این نامها از دوران باستان مانده، برخی هم از زمان صفویان و قاجاریان و حضور ایرانیان در آنجا ریشه میگیرد.