باستان‌شناسی

برای باستان‌شناسی تعاریف مختلفی پیشنهاد و ارائه شده است. باستان شناسی مطالعهٔ فرهنگ مادی انسانها و جوامع گذشته است. باستان شنا سی یکی از شبعات انسان شناسی است که در تصحیح متون تاریخی نقش عمده ای دارد. درباره تاریخ می‌توان گفت که آغاز زمانی است که انسان از نگارش و کتابت برای ثبت وقایع و رویداد ها استفاده کرد. که قدمت آنها حداکثر به حدود ۵٬۲۰۰ سال پیش (۳٬۲۰۰ پ.م ) می‌رسد که برای اولین بار در میانرودان و دشت خوزستان آغاز گردید. محدودهٔ مطالعات باستان شناسی بیشتر از زمانی است که انسان ها شروع به ساخت ابزار کردند این امر در حدود یک میلیون تا ۸۰۰ هزار یال پیش اتفاق افتاد انسان هایی که ابزار ساز نبودند بیشتر در محدودهٔ مطالعات شاخهٔ دیرین شناسی رشتهٔ انسان شناسی است. بنابر این می‌توان گفت که باستان شناسی آن شاخه از انسان شناسی است که درباره انسانهای ابزار ساز بحث و مطالعه می کند. باستان شناسان نیز پژوهشگرانی هستند که درباره فرهنگ مادی انسان و جوامع گذشته انسانی پژوهش تحقیق و مطالعه می‌کنند چرا که دستیابی به اطلاعات فرهنگ مادی انسانها و جوامع گذشته بسیار محدود و در مواقعی حتی غیر ممکن است. باستان شناسی در جهان به شاخه‌های متعددی چه از لحاظ زمانی و چه از لحاظ جغرافیایی تقسیم می‌شود.

== دورهای زمانی در باستان شناسی ایران ==

* پیش از تاریخ که خود شامل دوره های زیر است:

* پارینه سنگی: قدیم / میانی / جدید

* فراپارینه سنگی

* نوسنگی: بدون سفال / با سفال

* مس سنگی: قدیم / میانی / جدید

* مفرغ: قدیم / میانی / جدید

* عصر آهن: ۱ / ۲ / ۳

* دوره تاریخی: عیلام / اورارتو / ماد / هخامنشی / اشکانی / ساسانی
* دوره اسلامی: صدر اسلام / قرون میانی اسلامی / دوران صفویه تا اواخر قاجار

از دیگر رشته‌های پیونددار با باستانشناسی می‌توان از اینها نام برد.

* مرمت آثار و بنا
* جانور باستان‌شناسی
* گیاه‌باستان‌شناسی
* زمین‌باستان‌شناسی
* زیست‌بوم‌شناسی
* استخوان‌شناسی
* اتنوگرافی
* ریخت‌باستان‌شناسی
* جی آی اس
* باستان‌سنجی
* آسیب‌شناسی
* دیرین‌ باستان‌شناسی
* گیتاشناسی (جغرافیا)
* تاریخ
* تاریخ هنر

== جستارهای وابسته ==

* اقوام باستانی
* باستانشناسی ایران
* فهرست باستان شناسان
* دیوار بزرگ چین
* گوردخمه
* کاوشگاه
* تندیسک
* سنگواره
* دیرین‌آسیب‌شناسی
* باستان‌سنجی
* دیرِین‌گیاه‌شناسی
* استخوان‌شناسی
* دوره‌های زمین
* گورآوند

== منابع ==

* ملک شهمیرزادی، صادق. ایران در پیش از تاریخ.تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور ۱۳۸۱

==جستارهای وابسته==