بابل (شهر)
شهر بابل ({تلفظ|Babol.ogg}) مرکز شهرستان بابل در استان مازندران است. این شهر تقریبا در ۴۵ کیلومتری غرب ساری واقع شده است. جمعیت آن در سرشماری سال ۸۵ برابر با ۲۰۱٬۳۳۵ نفر بوده‌است.
== نام شناسی ==
نام این شهر در روزگاران کهن مامطیر بوده است . ابن فقیه، ابوالفداء ، مقدسی و نویسنده کتاب حدودالعالم از این شهر به نامهای ممطیر و مامطیر یاد کرده اند . ابن اسفندیار در کتاب تاریخ طبرستان، درباره نامگذاری این شهر به مامطیر مینویسد :
آن موضع که مامطیر است به چشم امام حسن بن علی دلگشای و نزه آمد، آبگیرها و مرغان و شکوفه‌ها و ارتفاع بقعه و نزدیک به ساحل دریا دید، گفت : بقعه طیبه و ماء طیرٌ . . .
اما اولیاالله آملی در تاریخ خود این نظریه را رد میکند زیرا در روایات و آثار اسلامی شیعه در این باره خبری گفته نشده . اردشیر برزگر در کتاب ‘تاریخ تبرستان پیش از اسلام’ درباره مامطیر گفته که این نام، معرب نام مه‌میترا است و این شهر باستانی جای میترای بزرگ و به بیان دیگر، آتشکده میترا بوده است .
تا میانه سده هشتم هجری، این شهر را به نام مامطیر میخواندند تا آن که کیاییان جلالی آخرین شاه باوندیان – حسن – را شکست دادند و در همان سال سادات مرعشی به سرپرستی میربزرگ از آمل قیام کردند و کیاییان جلالی را شکست دادند و مامطیر را گشودند . سید قوام‌الدین مرعشی وارد مامطیر شد و رفت و آمد دراویش مرعشی باعث رواج کسب و کار در مامطیر شد و نام شهر به بارفروش ده تغییر یافت . مرعشیان تا سال ۱۰۰۶ هجری قمری در مازندران حکومت کردند . در این سال شاه عباس آنان را برکنار ساخت و این منطقه را تابع حکومت مرکزی کرد . در این دوران به نظر برخی تاریخ نویسان رفته رفته نام شهر به بارفروش تغییر یافت و پسوند ده از نامش حذف شد . البته برخی معتقدند که این تغییر نام در اواخر زندیه و اوایل قاجار اتفاق افتاد .
این شهر ظاهراً در اواخر دوران قاجار باول نامیده میشد که این نام از رودخانه باول رود که امروزه بابل رود خوانده می‌شود گرفته شده . سرانجام در سال ۱۳۰۶ به بابل تغییر نام داد . بابل را با عنوان «شهر بهار نارنج» نیز می شناسند.
== تاریخ ==
=== دوران معاصر ===
* در روز یکم آذر سال ۱۳۱۰ هجری خورشیدی نام بارفروش همراه با ساخت ساختمانهای تازه دولتی همچون اداره پست (۱۳۱۵)، در کنار سبز میدان و ساختمانهای شهرداری و شهربانی(۱۳۱۴) به شهر بابل تغییر نام یافت. نام بابل از نام رودخانه باوُل گرفته شد، که در بر غربی شهر روان است و اکنون به رود بابل معروف است.البته امروزه با توجه به ساخت و سازهای فراوان و گسترش فضای شهر این رودخانه تقریباً در قسمت‌های مرکزی شهر قرار گرفته‌است.
* جنگلهای طبیعی شهرستان بابل ۴۹۹۳۶ هکتار بوده و رودخانه بابلرود از رودهای مهم این شهر به شمار می‌رود. این شهر دارای آب و هوای معتدل و مرطوب می‌باشد.
* بابل دارای ۷ شهر تاسیس شده و ۱ شهر مصوب، ۶ بخش، ۱۳ دهستان و ۶۵۳ روستا و ۹۵ دهیاری می‌باشد.
وسعت این شهرستان ۱۵۷۸ کیلومتر مربع می‌باشد
* پل محمدحسن‌خان توسط محمدحسن خان قاجار با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال و دراواخر دوره افشار بر روی رودخانه بابل ساخته شده‌است.
* در دروه صفوی دریاچه‌ای بسیار بزرگ و زیبا در جنوب شهروجود داشته که در وسط آن تپه‌ای همانند یک جزیره کوچک خودنمادی می‌کرده که بعلت سرسبزی و زیبائی باغهای اطراف این دریاچه زیبا این محل بنام (بحر ارم) نامگذاری شده‌است. این دریاچه سالها پیش خشکیده و در حال حاضر محل سکونت مردم می‌باشد که به دوقسمت بحرارم غربی و بحرارم شرقی معروف است.
* از ۲۰ نفر پایه گذاران اولیه حزب ملی ایران در سال ۱۳۲۰، ۳ نفر از اهالی شهر بابل بودند.
* بابل همچنین با پیش‌شماره تلفنی ۰۱۱۱ مرکز یکی از ۸ بخش مخابراتی ایران است.
== فرهنگ و ادب و هنر ==
=== مطبوعات ===
بابل نیز به تناسب اندازه و جمعیتش مجلات محلی خاص خود را دارد که میتوان از آنها به دو نمونه بابلنامه (هفته نامه خبری) و چشمه توسعه (ماهنامه فرهنگی اقتصادی) را نام برد. همچنین بابلی های مقیم تهران نیز خبرنامه ای فرهنگی و هنری به اسم بارفروش را منتشر میکنند که البته مطالبش منحصر به بابل نیست و با هنرمندان و ادیبان استان مازندران مصاحبه میکند.
== عملکرد شهرداری و شورای شهر بابل ==
بابل اگرچه یکی از بزرگترین شهرهای شمال کشور است، در مقایسه با شهرهای مجاور و همترازش مانند ساری و آمل بودجه شهرداری ناچیزی دارد با این حال در پنج سال گذشته پروژه های بزرگی از سوی شورای شهر و شهرداری بابل شروع شد و به اتمام رسید که از این بین میتوان به پل شهیدکشوری و پل پیروزی در ایستگاه آمل و جاده ساحلی شهر در کناره بابلرود اشاره کرد.
== مشاهیر ==
مقالهٔ اهالی مشهور این شهر را در :رده:اهالی بابل ببینید.
== اماکن تاریخی و مذهبی ==
بقعه امامزاده قاسم معروف به آستانه بقعه امامزاده عبدالله(ع) بقعه سلطان محمد طاهر بقعه درویش فخرالدین مسجدجامع تکیه پیرعلم تکیه مقریکلا تکیه حصیرفروشان قصر سابق شاه برج دیده بانی پل محمدحسن خان محله قصابکلا ساختمان شهرداری (موزه بابل) ساختمان شهربانی ساختمان پست که به دستور هادی روحانی (امام جمعه سابق بابل) در سال ۱۳۷۷ تخریب شد بازار ماهی فروشها مقبرهٔ درویش علمبازی پارک پردیس بابل واقع در متی کلا مقبره حاج شیخ موسی در ییلاق شیخ موسی واقعه در بخش بند پی شرقی
سقاخانه شیاده واقعه در بخش بندپی غربی
حمام عمومی روستای نمودارکلاه که توسط سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.
== مراکزآموزش عالی ==
دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل دانشگاه علوم پزشکی بابل دانشگاه غیر انتفاعی علوم و فنون مازندران دانشگاه آزاد اسلامی – واحدبابل دانشگاه پیام نور – واحدبابل موسسه آموزش عالی صنعتی مازندران موسسه آموزش عالی طبری موسسه آموزش عالی راه دانش دانشگاه علمی کاربردی – واحدبابل دانشسرای تربیت معلم دانشکده سما واحد بابل
== پانویس‌ها ==
About The Author
