ایلام
شهر ایلام یکی از شهرهای غربی ایران و مرکز استان ایلام است. جمعیت این شهر برپایهٔ سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی برابر با ۱۵۵٬۲۸۹ نفر بوده‌است. نام ایلام در قدیم «ده‌بالا» بوده‌است و مردمان طایفهٔ ده‌بالایی در آن ساکن بوده‌اند. پس از آن نیز «حسین‌آباد» نامیده شد.
== پیشینه ==
ایلام در عهد باستان به ‹‹اریوجان›› معروف بود. اما ایلام کنونی در سال ۱۳۰۸ شمسی در منطقه‌ای که حسین آباد نامیده می‌شد از نو احداث گردیده و یک سال بعد با توجه به سابقه تاریخی و تصویب فرهنگستان ایران به نام ‹‹ایلام›› نام گزاری شده‌است. شهر ایلام در حصاری از کوه‌ها و ارتفاعات جنگلی استقرار یافته و آب و هوایی معتدل کوهستانی و بهاری دلپذیر دارد. از سه قرن پیش حکومت خود مختار والیان در منطقه ایلام و پشتکوه برقرار بوده‌است. از معروف‌ترین این والیان می‌توان از حسین خان، غلامرضا خان و حسین قلی خان ابوقداره نام برد. این افراد با یک سلسله روابط خاص به حکومت مرکزی ایران وابسته بودند و سالانه به میزان معینی مالیات و تعدادی تفنگچی در اختیار حکومت مرکزی قرار می‌دادند. آنان بدین وسیله از شاهان قاجار حکم والی گری منطقه را دریافت می‌کردند و به صورت خود مختار بر عشایر منطقه حکومت می‌راندند. مرکز حکم فرمایی والیان تحت تاثیر حیات اجتماعی منطقه مکان ثابتی نداشت. بنابراین قشلاق عشایر در زمستان‌ها در باغشاهی عراق و یا در حسینیه بین النهرین واقع بود و تابستان‌ها برای ییلاق در هلیلان و یا حسین آباد (ایلام امروزی) به سر می‌بردند. هزینه نگهداری و امور این افراد از مالیات‌ها و باج‌های متعددی فراهم می‌گشت که به بهانه‌های مختلف از مردم منطقه اخذ می‌شد. آخرین والی منطقه در سال ۱۳۰۹ شمسی توسط رضا شاه سرکوب و به عراق پناهنده شد. از آن پس حسین آباد با نام جدید ایلام در تقسیمات کشوری جای گرفت. در حال حاضر شهر ایلام به عنوان مرکز سیاسی – اداری استان ایلام از شهرهای توسعه یافته باختر کشور است و به لحاظ دارا بودن تفرجگاهی جنگلی و آثار تاریخی و باستانی متعدد از زیباترین شهرهای استان نیز محسوب می‌شود.
== مردم ==
تمام ساکنان ایلام مسلمان بوده و پیرو مذهب شیعه دوازده‌امامی هستند. زبان رایج مردم ایلام کردی فیلی است. طوایف و ایلات مختلف نیز در تمامی شهرستانهای استان با تفاوت اندک در ادای الفاظ و کلمات به این گویش کردی تکلم می‌کنند.
ایلام از مناطق مرزی کشور است که امروزه با راه‌اندازی صنایع پتروشیمی و گاز در اطراف آن و پیشرفت‌های به‌دست آمده در دانشگاه ایلام -که دارای حدود ۷۰۰۰ دانشجو است- و راه‌اندازی رشته‌های مهندسی مانند برق، مکانیک، کامپیوتر، عمران، معماری و… باعث افزایش قابلیت این استان در انجام پروژه‌های تحقبقاتی و صنعتی شده.
== دانشگاه‌ها ==
* دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایوان
* دانشگاه پیام نور واحد ایوان
* دانشگاه علمی کاربردی واحد ایوان
* دانشگاه ایلام
* دانشگاه علوم پزشکی ایلام
* دانشگاه باختر ایلام
* دانشگاه آزاد اسلامی ایلام
* دانشگاه پیام نور ایلام
* دانشگاه جامع علمی-کاربردی ایلام
== صنایع ==
* پالایشگاه گاز ایلام
* پتروشیمی ایلام
* کارخانه سیمان ایلام
== آثار تاریخی ==
* قلعه والی ایلام
* طاق شیرین و فرهاد
* کاخ فلاحتی
* پل گاومیشان
* شهر تاریخی ماداکتو
* آتشکده و تنگه بهرام چوبین
* دژ جولیان
* قلعه کلم
* قلعه سیاهکل
شهر تاریخی سیروان
== مشاهیر ==
* خانمنصور کلهر و شاکه
* شاهوردی خان
* غلامرضا خان ارکوازی
* ولی‌محمد امیدی
* محمد پیرانی
== جستارهای وابسته ==
* جمعیت شهرهای استان ایلام
== منابع ==
== پیوند به بیرون ==
* دانشگاه ایلام
* دانشگاه علوم پزشکی ایلام
* دانشگاه آزاد اسلامی ایلام
http://www.ariapedia.com/?p=1
About The Author
