چهارطاقی

چهارطاقی یا چارتاقی، در معمارى به کالبدى با زمینه چهارگوش و پوشش گنبدى، متشکل از چهار پایه و یک طاق گنبدی بر روی آن، با چهار ورودى طاق‌دار گفته می‌شود. چهارطاقی را چهاردر، چهارقاپو و چهاردروازه نیز نامیده‌اند.

نمونه‌هایی از چهارطاقی در فیروزآباد (گور)، باکو، فراشبند، جره، نطنز، کازرون، آتشکوه، نیاسر (متعلق به دورهٔ اردشیر اول ساسانى)، نویس در حوالی ساوه و جاهای دیگر باقی مانده است. آتشکده آذرگشنسب در تخت سلیمان نیز از نمونه‌های چهارطاقی‌های دوره ساسانى است. بیشتر چهارطاقی‌هاى مذکور، وابسته به آتشکده‌ها و محل استقرار آتش و اجراى مراسم دینى، و سایبان دائم براى آتش بوده‌اند.

در دوره اسلامى از طرح چهارطاقى در شمارى از بناهاى غیردینى، چون کوشک‌ها، نیز استفاده شده است. برخی از چهارطاقی‌ها نیز در دوران اسلامی به مسجد یا امامزاده تبدیل شده‌اند. از طرح‌هاى چهارطاقى، به‌سبب قابلیتهاى بسیار در فضاسازى، در گستره زمانى و مکانى و در بناهاى مذهبى و غیرمذهبى استفاده شده است.

== منبع ==

* آثار ایران، آندره گدار، یدا گدار، ماکسیم سیرو و دیگران، ترجمه ابوالحسن سروقد مقدم، انتشارات آستان قدس رضوی، ۱۳۶۵