واژه

کلمه یا واژه کوچک‌ترین شکل معنادار از حروف است که می‌تواند به تنهایی به کار رود. برای نمونه «-انه» در واژه‌هایی مانند مردانه، زنانه، مهربانانه، دارای معنی ویژه خود است ولی از آنجا که نمی‌توان آن را به تنهایی به کار برد واژه نامیده نمی‌شود. آشکارترین گونهٔ واژه، واژه نوشتاری است. گونه دیگری از واژه، واژه قاموسی است که به سرواژه‌ها گفته می‌شود. بسیاری از واژه‌ها به بخش‌های کوچک‌تری بخش‌پذیرند که به آن‌ها تکواژ گفته می‌شود.

== فرم‌های آزاد ==

بیشتر زبان‌شناسان بر این عقیده‌اند که بهترین روش برای تعریف کلمات بر پایهٔ قالب‌هایی است که واژه‌ها از جنبه‌های نحوی اختیار می‌کنند. پذیرفته‌ترین تعریف ارائه‌گردیده بر این مبنا عبارت است از:

«کلمه، فرم آزاد کمینه در یک زبان است.»

فرم آزاد به اِلمانی از زبان اطلاق می‌شود که بتواند به‌صورت تنها وجود داشته باشد و به مکان و موقعیت کاملا ثابت و تغییرناپذیری نسبت به اجزاء زبانی محیط پیرامون خود نیاز نداشته باشد. مطابق تعریف بالا، «شکارچی» یک کلمه است، چرا که، می‌تواند در انزوا و به‌حالتی تنها ظاهر شود، و ظهور آن در محل‌های گوناگونی در طول جمله رخ بدهد.

مثال‌ها:

# شکارچیان به تعقیب آهو پرداختند.

# آهو توسط شکارچیان مورد تعقیب قرار گرفت.

در مقام مقایسه، واحدهای «چی» و «ان» (در شکارچیان) کلمات به حساب نمی‌آیند، زیرا، اجازه ندارند که به حالت منزوی وجود پیدا کنند، بلکه، باید حتماً موقعیت مکانیشان نسبت به سایر اجزاء زبانی مجاور ثابت و تغییر ناپذیر باقی بماند.

== صرف ==

مقالهٔ اصلی: صرف

واژه‌های مورد مصرف انسان در زبان‌های طبیعی را می‌توان به دو دسته قسمت کرد:

* واژه‌های ساده

* کلمات پیچیده

کلمات ساده آن‌هایی هستند، که نمی‌توانیم به واحدهای معنادار کوچک‌تر خردشان کنیم، در حالیکه، کلمات پیچیده قابلیت تجزیه به اجزاء متشکله را دارا هستند.

== پانوشته‌ها ==

== جستارهای وابسته ==

* زبان‌شناسی
* صرف و نحو
* زبان
* جمله

== منابع ==

* O’Grady, W., Dobrovolsky, M., and aronoff, M., Contemporary Linguistics, An Introduction, 2nd edition, St. Martin’ Press, Inc., 1993. ISBN 0-312-06780-1

== پیوند به بیرون ==

* دانلود کتاب واژه های کهن فارسی در آذربایجان
* واژه‌های فارسی در زبان انگلیسی