مهندسی نرمافزار
مهندسی نرمافزار پیشهای است که به یاری دانش رایانه و دیگر فناوریها و روشها به آفریدن و نگاهداری نرمافزار رایانهای میپردازد.
مسائل اصلی مهندسی نرمافزار تولید نرمافزار بر اساس موارد زیر است:
* الزام های تعیین شده
* در زمان تعیین شده
* در محدودهٔ بودجه پیشبینی شده
مهندسی نرمافزار طراحی، برنامه نویسی، توسعه، مستندسازی و نگهداری نرمافزار با بکارگرفتن روشهای فنی و عملی از علوم کامپیوتر، مدیریت پروزه، مهندسی، محدوده کاربرد، طراحی رابط، مدیریت تجهیزات دیجیتال و سایر زمینهها است.
کاربردهای مهندسی نرمافزار دارای ارزشهای اجتماعی و اقتصادی هستند، زیرا بهرهوری مردم را بالا برده، چند و چون زندگی آنان را بهتر میکنند. مردم با بهرهگیری از نرمافزار، توانایی انجام کارهایی را دارند که قبل از آن برایشان شدنی نبود. نمونههای از این دست نرمافزارها عبارتاند از: سامانههای توکار، نرمافزار اداری، بازیهای رایانهای، و اینترنت.
فناوریها و خدمات مهندسی نرمافزار به کاربران برای بهبود بهرهوری و کیفیت یاری میرساند. نمونههایی از زمینههای بهبود: پایگاه دادهها، زبانها، کتابخانهها، الگوها، فرآیندها و ابزار.
== پیشینه مهندسی نرمافزار ==
اصطلاح مهندسی نرمافزار بعد از سال ۱۹۶۸ شناخته شد. این اصطلاح طی کنفرانس «مهندسی نرمافزار ناتو ۱۹۶۸» (که در گارمیش آلمان برگزار شد) توسط ریاست کنفرانس F.L. Bauer معرفی شد و از آن پس بطور گسترده مورد استفاده قرار گرفت.
اصطلاح مهندسینرمافزار عموماً به معانی مختلفی به کار میرود:
* بهعنوان یک اصطلاح غیر رسمی امروزی برای محدوده وسیع فعالیتهایی که قبلا برنامهنویسی و تحلیل سیستمها نامیده میشد.
* بهعنوان یک اصطلاح جامع برای تمامی جنبههای عملی برنامهنویسی کامپیوتر، در مقابل تئوری برنامه نویسی کامپیوتر، که علوم کامپیوتر نامیده میشود.
* بهعنوان اصطلاح مجسم کننده طرفداری از یک رویکرد خاص نسبت به برنامهنویسی کامپیوتر که اصرار میکند، مهندسی نرمافزار، بجای انکه هنر یا مهارت باشد، باید بهعنوان یک رشته عملی مهندسی تلقی شود و از جمع کردن و تدوین روشهای عملی توصیه شده به شکل متدولوژیهای مهندسی نرمافزار طرفداری میکند.
* مهندسی نرمافزار عبارتست از : الف) کاربرد یک رویکرد سیستماتیک، انتظام یافته، قابل سنجش نسبت به توسعه، عملکرد و نگهداری نرمافزار، که کاربرد مهندسی در نرمافزار است و ب) مطالعه روشهای موجود در استاندارد IEEE
== محدوده مهندسی نرمافزار و تمرکز آن ==
مهندسی نرمافزار به مفهوم توسعه و بازبینی یک سیستم نرمافزاری مربوط میباشد. این رشته علمی با شناسایی، تعریف، فهمیدن و بازبینی خصوصیات مورد نیاز نرمافزار حاصل سر و کار دارد. این خصوصیات نرمافزاری ممکن است شامل: پاسخگویی به نیازها، اطمینانپذیری، قابلیت نگهداری، در دسترس بودن، آزمونپذیری، استفاده آسان، قابلیت حمل و سایر خصوصیات باشد.
مهندسی نرمافزار ضمن اشاره به خصوصیات فوق، مشخصات معین طراحی و فنیای را آماده میکند که اگر بدرستی پیادهسازی شود، نرمافزاری را تولید خواهد کرد که میتواند بررسی شود که آیا این نیازمندیها را تامین میکند یا خیر.
مهندسی نرمافزار همچنین با خصوصیات پروسه توسعه نرمافزاری در ارتباط است. در این رابطه، با خصوصیاتی مانند هزینه توسعه نرمافزار، طول مدت توسعه نرمافزار و ریسکهای توسعه نرمافزار درگیر است.
== نیاز به مهندسی نرمافزار ==
نرمافزار عموماً از محصولات و موقعیتهایی شناخته میشود که قابلیت اطمینان زیادی از آن انتظار میرود، حتی در شرایط طاقت فرسا، مانند نظارت و کنترل نیروگاههای انرژِی هستهای، یا هدایت یک هواپیمای مسافربری در هوا، چنین برنامههایی شامل هزاران خط کد هستند، که از نظر پیچیدگی با پیچیدهترین ماشینهای مدرن قابل مقایسهاند. بهعنوان مثال یک هواپیمای مسافربری چند میلیون قطعه فیزیکی دارد (و یک شاتل فضایی خدود ده میلیون بخش دارد)، در حالی که نرمافزار هدایت چنین هواپیمایی میتواند تا ۴ میلیون خط کد داشته باشد.
== تکنولوژیها و روشهای عملی ==
مهندسین نرمافزار طرفدار تکنولوژیها و روشهای عملی بسیار متفاوت و مختلفی هستند، که با هم ناسازگارند. این بحث در سالهای دهه ۶۰ میلادی شروع شد و ممکن است برای همیشه ادامه پیدا کند. مهندسین نرمافزار از تکنولوژیها و روشهای عملی بسیار متنوعی استفاده میکنند. کسانی که کار عملی میکنند از تکنولوژیهای متنوعی استفاده میکنند : کامپایلرها، منابع کد، پردازشگرهای متن. کسانی که کار عملی میکنند از روشهای عملی بسیار متنوعی استفاده میکنند تا تلاشهایشان را اجرا و هماهنگ کنند : برنامه نویسی در دستههای دونفری، بازبینی کد، و جلسات روزانه. هدف هر مهندس نرمافزار بایستی رسیدن به ایدههای جدید خارج از مدلهای طراحی شده قبلی باشد، که باید شفاف بوده و بخوبی مستند شده باشد.
با وجود رشد فزاینده اقتصادی و قابلیت تولید فزایندهای که توسط نرمافزار ایجاد شده، هنوز هم بحث و جدلهای ماندگار درباره کیفیت نرمافزار ادامه دارند.
== ماهیت مهندسی نرمافزار ==
دیوید پارناس گفتهاست که مهندسی نرمافزار یک شکل از مهندسی است. استیو مککانل گفتهاست که هنوز اینطور نیست، ولی مهندسی نرمافزار باید یک شکل از مهندسی بشود. دونالد کنوت گفتهاست که برنامه نویسی یک هنر است.
دیوان فعالیتهای آماری آمریکا مهندسان نرمافزار را به عنوان زیرگروهی از «متخصصین کامپیوتر»، با فرصتهای شغلیای مانند «دانشمند کامپیوتر»، «برنامه نویس» و «مدیر شبکه» دسته بندی کردهاست. BLS تمام مهندسین دیگر این شاخه علمی، که شامل مهندسین سختافزار کامپیوتر نیز هست، را بهعنوان «مهندسین» دسته بندی میکند.
== جُستارهای وابسته ==
* نرمافزار
* مهندسی معکوس
* برنامه نویسی
* رایانه
== منابع ==
== پیوند به بیرون ==
* انستیتو مهندسی نرمافزار
* روشهای مهندسی توسعه نرمافزار