لواسان

لَواسان یا همان لواسان‌کوچک یا گلندوئک یکی از شهرهای شهرستان شمیرانات استان تهران است.

شهر لواسان با جمعیتی برابر با ۱۰٬۵۸۷ نفر (آمار سال ۱۳۸۳) در بخشی به نام بخش لواسانات قرار دارد.

شهرستان شمیرانات که مشتمل از سه شهر تجریش، لواسان و قصران است منطقهٔ یک شهر تهران را تشکیل می‌دهد.

شهر لواسان را از شمال، کوه‌های ورجین، باغدره، کند و افجه، از سمت باختر کوه‌های قصران، از سمت شمال خاور و خاور کوه‌های ایرا، فیل زمین، لواسان بزرگ (اسم روستایی) و جاجرود و از جنوب کوه‌های تلو، قوچک، زینکوه و ارا کوه در بر می‌گیرند.

بخش لواسان دارای روستاهای زیادی‌ است اما بدنهٔ شهر از باختر به خاور را محله‌های ترک مزرعه، احمدآباد، شورکاب، جاییج، گَلَندُوَک «مرکز»، نجارکلا، ناران، قاضی‌آباد، کلاک، سبو بزرگ و سبو کوچک تشکیل می‌دهند.

ناصر خسرو قبادیانی در اوایل سفرنامهٔ خود می‌نویسد: «میان ری و آمل کوه دماوند است مانند گنبدی و آن را لواسان گویند»

==توپوگرافی==

شهر لواسان در دامنهٔ رشته کوه البرز و در ارتفاع ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد.

== سد لتیان و لواسان ==

در جنوب شهر لواسان سد لَتیان قرار دارد که در سال ۱۳۴۶ به بهره‌برداری رسیده‌است. این سد بتونی نقش بسزایی در تامین آب و برق شهر تهران دارد. نام این سد قبل از انقلاب فرحناز بوده‌است. رودخانهٔ جاجرود که از ارتفاعات کوه‌های شمشک، گرمابدر، ایگل، زایگان و قسمت جنوبی توچال (بخشی از کوه‌های البرز مرکزی) سرچشمه می‌گیرد آبریز اصلی سد است. رودخانه‌های لوارک (کند)، افجه و لار (برگ جهان) که قبل از احداث سد شاخه‌هایی از رود جاجرود بودند و به جاجرود می‌ریختند با گذر از لواسان، امروزه به خود دریاچهٔ سد می‌ریزند. قبل از احداث سد در مکان امروزی دریاچهٔ سد، روستاهای آبادی وجود داشته که دولت با قیمت خوبی زمین‌های اهالی را در سال ۱۳۴۳ خریداری نمود و اهالی در روستاهای نجارکلا، شورکاب، ناران و کلاک که امروزه در محدودهٔ شهری هستند ساکن شدند. لتیان، گارکلو (گهواره کلو یا زینکوه محله نیز می‌گفتند زیرا در پای کوه زینکوه‌است) و ده سید روستاهای زیر آب رفته هستند.

== منابع ==

* اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خورشیدی.