صحیفه سجادیه

کتاب صحیفه سجادیه، مجموعه‌ای از دعاها و مناجات امام چهارم شیعیان، زین العابدین علی بن الحسین است.

== ویژگی‌ها ==

این کتاب به «انجیل اهل بیت» و «زبور آل محمد» و «اخت القرآن» معروف است.. این کتاب اگرچه در موضوع دعا و نیایش است، ولی شامل بسیاری از حقایق علوم و معارف اسلامی و عرفانی، و قوانین و احکام شرعی و مسائل حساس سیاسی و اجتماعی و تربیتی و اخلاقی است که در شکل و قالب دعا امام بدانها اشاره کرده‌است.

== اسناد ==

صحیفه سجادیه کامله، مجموعه‌ای از ۷۵ دعا و نیایش بوده‌است که سجاد املا کرده و محمد باقر و برادرش زید بن علی آن را در دو نسخه نوشته‌اند. زید بن علی نسخهای که در اختیار داشته برای حفاظت از آن به متوکل بن هارون می‌دهد.

متوکل بن هارون از اصحاب جعفر صادق است و می‌گوید: «از من ۱۱ دعا ساقط شده و من ۶۴ دعا را روایت می‌کنم». متوکل مجموعه‌ای را که در اختیار داشته به جعفر صادق عرضه کرده و با نوشته محمد باقر مقابله می‌کند و هیچ تفاوتی بین آنها نمی‌یابد. او از مجموعه ۷۵ دعای صحیفه، ۶۴ دعا را می‌نویسد که در مجموعه حاضر تنها ۵۴ دعای آن موجود است.

در روایت محمد بن احمد بن مسلم مطهری فقط ۵۴ دعا چنانکه امروزه هم از صحیفه می‌بینیم موجود است. بنابراین از اصل صحیفه ۲۱ دعا افتاده‌است و در حال حاضر آنچه از صحیفه کامله سجادیه باقی مانده‌است، همین ۵۴ دعاست.

صحیفه از پر نسخه‌ترین کتابهای حدیثی است. نسخه‌های خطی این کتاب در ایران بیش از سه هزار نسخه‌است اگر چه بسیاری از این نسخ، برگرفته از نسخه مجلسی اول است و بدین سبب این نسخه‌ها تفاوت چندانی با هم ندارند. مجلسی اول تعداد طریق خود به صحیفه را بیش از ۶۵۰ هزار طریق می‌داند

با این حال فصاحت و بلاغت صحیفه حاکی از آن است که نمی‌تواند کلام غیر معصوم باشد.

صحیفه سجادیه نخستین بار توسط ویلیام چیتیک به زبان انگلیسی ترجمه شده‌است.

== شروح ==

حواشی و شروح زیادی بر این کتاب نوشته شده که تعدادشان از شصت تجاوز می‌کند و از آن جلمه:

* شرح محقق ثانی (به عربی است)
* شرح کفعمی
* شرح شیخ بهائی (بنام حدائق الصالحین)
* شرح فارسی ملا محمد هادی مترجم مازندرانی
* شرح میرداماد (بنام الفوائد)
* شرح محمد باقر مجلسی
* شرح سید علی خان (بنام ریاض السالکین)
* شرح صحیفه لاهیجی اثر قطب الدین شریف لاهیجی

== منابع ==

== جستارهای وابسته ==

* امام سجاد
* امام باقر
* دعا

کلام معصوم:

* نهج البلاغه

دیگر کتاب‌های دعا:

* اقبال الاعمال
* مفاتیح الجنان

== پیوند به بیرون ==

* پایگاه تخصصی صحیفه سجادیه
* متن و ترجمه صحیفه سجادیه