شبستر

شبستر یکی از شهرهای غربی استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان شبستر است. این شهر در ۳۰ کیلومتری صوفیان و ۶۰ کیلومتری تبریز واقع شده‌است. شیخ محمود شبستری صاحب مثنوی گلشن راز زادهٔ شبستر است.

== پیشینه ==

برپایهٔ اسناد و آثار تاریخی همچون تپهٔ حسنلو در روستای دیزج‌خلیل و کول‌تپه در قره‌تپه ثابت شده که منطقهٔ شبستر پیش از ورود آریایی‌ها به فلات ایران مسکونی بوده و حکومت‌های محلی اورارتو و ماننا بر این منطقه تسلط داشته‌اند. همچنین آرامگاه شیخ محمود شبستری درگذشتهٔ سال ۷۲۰ هجری در شبستر قرار دارد و نیز تیمور لنگ پس از فتح تبریز در سال ۷۷۸ هجری وارد شبستر شده و در این باره می‌نویسد:

== فرهنگ ==

شبستر زادگاه شاعران و عارفان بسیاری نظیر شیخ محمد خیابانی و میرزا علی معجز شبستری است. شیخ محمود شبستری صاحب آثاری همچون حق‌الیقین، سعادت‌نامه و مثنوی گلشن راز از مهم‌ترین مشاهیر این شهر محسوب می‌گردد؛ به گونه‌ای که مرتضی مطهری در کتاب اسلام‌شناسی راجع به وی می‌نویسد:

== جمعیت ==

جمعیت شبستر برپایهٔ آخرین نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ خورشیدی بالغ بر ۱۳٬۸۵۷ نفر بوده که از این تعداد، ۷٬۰۸۰ نفر مرد و ۶٬۷۷۷ نفر زن بوده‌اند. همچنین ۱۱٬۶۴۱ نفر از ساکنان شهر باسواد و ۱٬۰۵۱ نفر بی‌سواد بوده‌اند. برهمین اساس، شمار خانوارهای شبستر ۳٬۹۸۹ خانوار بوده و به‌عنوان هفدهمین شهر استان آذربایجان شرقی شناخته می‌شود.

== آرامگاه شیخ محمود شبستری ==

آرامگاه سعدالدین محمود بن عبدالکریم بن یحیی موسوم به شیخ محمود شبستری به همراه مزار استاد او بهاءالدین یعقوب تبریزی در باغ گلشن راز شبستر قرار گرفته‌است. بنای این آرامگاه به سال‌های پایانی سدهٔ هفتم هجری می‌رسد؛ البته بعدها در دوران سلطنت محمد شاه قاجار توسط وزیر وی حاجی میرزا آغاسی تخریب و از نو ساخته شد. سنگ‌نبشه‌های مرمرین نقش‌برجسته نیز در سال ۱۲۶۷ هجری برروی مزار شیخ محمود و بهاءالدین گذاشته شد. میرزا حسن‌خان سپهسالار در سال ۱۲۹۷ هجری این بنا را مرمت نمود.

== جستارهای وابسته ==

* دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
* دانشگاه پیام نور شبستر
* جمعیت شهرهای استان آذربایجان شرقی
* حسین کرد شبستری

== منابع ==