زیستسامان
زیست سامان یا بیوسیستماتیک دانش شناخت سامانه جانوری است. زیست-سامان یکی از شاخههای زیستشناسی است که تنوع جانوران را با توجه به روابط خویشاوندی میان آنها بررسی میکند. این دانش از یکسو با توجه به همانندی ها، جانوران را در تاکسونهای مشترک قرار میدهد و از سوی دیگر به کمک وجوه اختلاف و واگرایی فرگشتی تاکسونهای همرده را از یکدیگر متمایز میسازد. شوربختانه در چند سال اخیر جز تلاش برخی از متخصصان کوشش شایستهای برای معرفی این دانش در ایران صورت نگرفته است. سامانهشناسی (سیستماتیک) تنوع موجودات زنده را مطالعه میکند و زیست-سامان به مطالعه سطوح فراگونه ای، گونهها و جمعیتها با تاکید بر مطالعات ریخت شناختی و ریخت سنجی و بویژه پژوهشهای زیمایهای (آنزیماتیک) مانند ژتتیک زیست-شیمیایی جمعیتها و مطالعات مولکولی مانند DNA ی میتوکندریایی جهت مشخص نمودن مسیر مهاجرت یک تاکسون ویژه میپردازد . یک زیست-سامان شناس پس از آن که یک ریخت شناس بود باید یک زادشناس (ژنتیسین) نیز باشد و از پشتوانه آماری بسیار استواری برخوردار باشد.
(در این نوشتار از واژههای فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم یاری گرفته ام).