دیوان غربی-شرقی

دیوان غربی-شرقی (آلمانی: West-östlicher Divan) گوته در سال هزار و هشتصد و نوزده منتشر شد. این نسخه (کتاب) که گفتارهای گوناگون آن از حافظ و فرهنگ ایرانی الهام گرفته، از یک‌سو بازتاباننده باورها و اندیشه‌های ایرانی و به ویژه حافظ است، و از سوی دیگر بازتاب دهنده نگاه منتقدانه گوته به آنهاست.

گفته‌ها و پندار ها، اندیشه ها، شخصیت و نام حافظ در سراسر این دیوان مشاهده می‌گردد؛ گویی، گوته برای سرودن بیشتر شعرهای دیوان غربی – شرقی از حافظ یاری جسته است.در این دیوان واژگان فارسی و عربی بسیاری یافت می‌شود که به همان وجه به کار رفته‌اند نظیر “الله” بلبل, ساقی, درویش, حوری, مشک, میرزا, مفتی، فتوام‌پنبه وزیر، و ترک… آشنایی گوته با حافظ و فرهنگ ایرانی را باید گونه‌ای خوش‌اختری معنوی – تاریخی برای هردو فرهنگ مشرق‌زمین و مغرب‌زمین تلقی کرد، که خود به آفرینش تعداد بی‌شماری از آثار ادبی در سده‌های نوزده و بیست انجامید. دیوان غربی – شرقی جزء واپسین آفریده‌های گوته بشمار می‌رود که او آن را در جایی به عنوان «برآیند زندگی خود» معرفی می‌کند.

دیوان غربی-شرقی گوته برای بار اول از سوی شجاع‌الدین شفا به صورتی آزاد و حتی با اقتباس ترجمه شد، و برای بار دوم از سوی کورش صفوی به فارسی ترچمه و توسط انتشارات هرمس منتشر شده است. این دیوان ۱۲ گفتار دارد به نامهای زیر: نواگر نامه(مغنی نامه)، حافظ نامه، مهرنامه، اندیشه نامه، رنج نامه، اندرز نامه، تیمورنامه، زلیخانامه، ساقی نامه، زبانزد نامه، پارسی نامه، پردیس نامه

== جستارهای وابسته ==

* گوته
* حافظ