بدخش

بَدَخش واژه‌ای پارسی است به معنای والی و حکمران محلی. نام بدخشان که به شمال شرقی کشور افغانستان اطلاق می‌گردد از همین وآژه آمده و به معنای “سرزمین والی” است. دلیل این نامگذاری حضور یکی از والیان پرقدرت ایران باستان در آن منطقه بوده است. واژه بدخش را تازیان در زمانهای قدیم از فارسی به وام گرفته و به گونه فَتَّخش و فَتَّش تلفظ کردند. همین وامواژه در عربی باب فعل شد و معنی سر زدن والی به یک منطقه و سرکشی کردن به امور را گرفت. واژه تفتیش عربی نیز یکی از مشتقات همان باب فَتَّش است. برای آگاهی بیشتر و مشاهده گواه ریشه‌شناختی مطالب ذکر شده رجوع کنید به دانشنامه ایرانیکا.