اشعریان
اشعریان از عربهای قحطانی و در اصل مقیم یمن بودند و چون جد ایشان – ادر – هنگامی که از مادر زائیده شد سر او پر مو بود، وی را اشعر نامیدند. نخستین فرد از آل اشعر که به قصد مسلمان شدن از یمن بیرون آمد و در مدینه به حضور محمد رسید، ملک بن عامر اشعری بود که در اسلام مقام بلندی یافت. نویسنده تاریخ قم گوید: همچنین از مفاخر ایشان (آل اشعر) آن که فرزندان ملک بن عامر اشعری؛ مخصوص شدند به اعتقاد مذهب شیعت به خلاف دیگر مردمان و این مذهب را اظهار کردند و خود را بدان شهرت دادند. آن طور که معلوم است از قبیله اشعر، کسانی که به کوفه آمدند و متوطن شدند، شیعه یا متمایل به مذهب شیعه بودند و از میان اینان، فرزندان ملک بن عامر؛ در مذهب شیعه قدمی ثابت داشتند و اشعریانی که به قم آمدند از ایشان بودند. همچنین در آثاری از قبیل: تاریخ طبری و کامل این اثیر، در ضمن شرح خروج عبدالرحمن بن محمد بن الاشعث بر حجاج، ذکری از بنی الاشعر و آمدن ایشان به قم نشدهاست؛ اما این مطلب را متعرض شدهاند که در سپاه عبدالرحمان، جمعی از علمای تابعین و قاریان قرآن از جمله: کمیل بن زیاد و سعید بن جبیر – که از شیعیان معروف هستند – قرار داشتند. همچنین نویسنده تاریخ قم گوید: از دیگر مفاخر اشعریان این است که موسی بن عبدالله بن سعد اشعری نخستین کسی بود که در قم، اظهار مذهب شیعه کرد تا دیگر مردم قم به او اقتدا کردند.
== منابع ==
نوشتار: تاریخچه قم و مساجد تاریخی آن، نوشته: محمدرضا کوچک زاده، ۱۳۷۷